Çocuklarda Okul Problemleri

AYRILIK ANKSİYETESİ

Ayrılık anksiyetesinin ardında bağımlılık gereksinimi vardır. Bağımlılık gereksinimi de, yardım ve güvenlik için bir başkasına dayanmadır.

Kendine güven ve kendi kendine yetebilme yeteneğinin gelişmesi için bebeklik ve ilk çocukluk yıllarında güvenli bir bağlanma ve duygusal bağımlılık ön koşuldur. Yaşla birlikte çocuğun bağımlı davranışlarında bir azalma görülür. Ancak bazı anne baba davranış tutumları, kazanılması gereken bu bağımsızlığı engelleyerek bağımlılığın sürdürülmesine ve bunun neticesinde de ayrılık anksiyetesinin oluşmasına neden olabilmektedir.

Bağımlılık eğilimi her insanda bulunan bir eğilimdir ancak bu bağımlılık ilişkilerinin bir denge içinde yürümesi gerekmektedir. Çok küçük çocuklar (bebekler) için bağımlılık normal, hatta sağlıklı bir durumdur. Ancak çocuk okul çağına geldiğinde bu durum devam ediyorsa bir takım sorunlara neden olabilir.

ÖZELLİKLERİ

· Ayrılık anksiyetesi; onay, rahatlık ve güven arama, bir diğer kişiye (çoğunlukla anneye) fiziksel yakınlık ve bu kişiden ayrılmaya karşı tepki geliştirme gibi davranışlardan oluşur. Özellikle çocuğun okula veya anaokuluna başladığı dönemlerde belirgin olarak ortaya çıkar ve çocuk evden, anneden ayrılmamak için huysuzluk yapar.
· Ayrılık anksiyetesinin en tipik ve en sık görülen türü okul korkusudur.
· Bu kaygıyı yaşayan çocuklar kendine güven eksikliği duyar, yalnız başına karar veremez ve girişimde bulunamazlar.
· Çocuklar bağlandığı kişiden ayrılık durumu söz konusu olduğunda aşırı kaygı yaşarlar. Bu yüzden sevdiklerinden ve evden ayrılmak istemezler. Hatta evden ayrıldıklarında sevdiklerinin başına önemli zararlar gelebileceğine inanabilirler.
· Toplum önünde konuşmada zorlanma, arkadaş edinme gibi sosyal ilişkilerinin düzenlenmesinde problem yaşayabilirler.
OKUL KORKUSU

Korku da diğer duygular gibi yaşamın bir parçasıdır ve çocuklarda sık rastlanan bir tepkidir. Normal korkular çocuğun çevresine uyum sağlamasının bir yoludur. Bir yanıyla da çocukların güvende olmalarını sağlar.Ayrılık kaygısı 18-30

aylık çocuklarda normal olarak görülen bir durumdur. Ayrılık anksiyetesi, uyku bozukluklar ya da okul korkusu gibi durumlarla da kendini gösterebilmektedir.

Okul korkusu, kuvvetli bir endişe nedeniyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz görünmesini içeren bir durumdur. Okul korkusu olan çocukla, okula olan isteksizliklerini tipik bir biçimde bedensel yakınmalarıyla dile getirmeye çalışan ve bu nedenle kendilerini evde tutmaları yolunda anne babalarını ikna etmeye çalışan çocuklardır.

ÖZELLİKLERİ

· Ayrılık anksiyetesinin en tipik ve en sık rastlanan türüdür.

· Okul korkusu, okula giden çocukların yaklaşık %2’sinde görülmektedir.

· Daha çok ilköğretime başlanan dönemde görülse de, yuvaya başlayan çocuklarda veya daha büyük olan ergenlerde de görülebilmektedir. Ergenlerde ortaya çıkan belirtiler, ilköğretime başlayan çocuklardakiler kadar kuvvetli değildir.

· Okul korkusu yaşayan çocuklar utangaç davranırlar ve aile bireyleri dışındaki yabancı kişilerle ilişki kurmakta güçlük çekerler. Bu nedenle arkadaş ilişkilerinde ve sosyal faaliyetlerde etkin değildirler.

· Ailelerine çok bağımlıdırlar, yanlarında anne ya da baba olmaksızın sınıfa girmek istemezler.

· Okula gitmediklerinde, evde kaldıklarında mutludurlar ve yakınmaları azalır.

· Genellikle başarı kaygıları yüksek olan, uyumlu ve aşırı onay bekleyen çocuklardır.

Okul korkusu, okuldan kaçma ile karıştırılsa da; hem belirtiler hem de davranışı ortaya çıkartan etkenler bakımından farklılaşırlar:

Okuldan kaçan çocukta;

· Okul korkusu yoktur.

· Bedensel yakınmalar çok seyrek görülür.

· Saldırgan davranışlar ve umursamazlık vardır.

· Disiplin sorunu fazladır.

· Öğrenme ve başarı motivasyonu genellikle düşüktür.

· Evde çocuğa karşı ilginin az olduğu, sevgisiz bir ortam vardır.

· Çocuk okula gitmediği zaman genellikle evde kalmaz.

Okul korkusu yaşayan çocukta;

· Çeşitli derecelerde psikosomatik belirtiler görülür. Bunlar; mide bulantısı, karın ağrısı, kusma, baş dönmesi şeklinde bedensel yakınmalardır bu yakınmalar genellikle, sabahları okula gitmeden önce ya da Pazar akşamları görülür. Çocuğa okula gitmeyeceği söylendiği zaman ise tüm yakınmalar biter.

· Okulda disiplin sorunu yoktur.

· Öğrenme ve başarı motivasyonu genellikle yüksektir.

· Yapılan bazı araştırmalar sonucunda okul korkusunun çok şiddetli olarak yaşandığı durumlarda korkuyla birlikte depresyon, psikotik ya da zorlamalı nevroz gibi psikolojik bozuklukların da ortaya çıkabildiğini göstermektedir.